7 cách phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả và an toàn

Bệnh trĩ ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt ở người trưởng thành tại Việt Nam, do thói quen sống ít vận động, chế độ ăn thiếu chất xơ, uống ít nước và đi vệ sinh không đúng cách. Những yếu tố này làm tăng áp lực lên vùng hậu môn – trực tràng, gây sưng viêm và đau rát đặc trưng của bệnh trĩ. Tuy nhiên, bệnh trĩ hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu chúng ta duy trì những thói quen sinh hoạt lành mạnh.

Chỉ cần thay đổi một số thói quen đơn giản hàng ngày, như tăng cường vận động, bổ sung chất xơ, uống đủ nước và duy trì thói quen đi vệ sinh khoa học, bạn đã có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ 7 cách phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả, dễ áp dụng tại nhà, giúp bảo vệ sức khỏe hậu môn – trực tràng lâu dài và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ mắc bệnh trĩ vì thức ăn thiếu chất xơ có thể gây táo bón, làm tăng áp lực lên vùng hậu môn khi rặn. Để phòng ngừa hiệu quả, bạn nên bổ sung các nhóm thực phẩm giàu chất xơ, nhiều nước và men vi sinh tự nhiên vào thực đơn hàng ngày.

Các thực phẩm nên bổ sung:

• Rau xanh: cải bó xôi, cải ngọt, bông cải xanh
• Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, bánh mì đen
• Các loại đậu: đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen
• Trái cây giàu chất xơ: táo, lê, chuối chín
• Sữa chua men sống tự nhiên loại không đường và kefir
• Nước ép trái cây tươi và nước lọc (2-2,5 lít/ngày)

Đồng thời, người bệnh nên hạn chế các loại thực phẩm gây táo bón, kích ứng và làm tăng áp lực vùng hậu môn như:

• Đồ cay nóng (ớt, tiêu, mù tạt, gừng)
• Thức ăn nhiều dầu mỡ và chiên rán (thịt mỡ, đồ ăn nhanh, khoai tây chiên)
• Rượu bia và các loại đồ uống có cồn
• Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều phụ gia và chất bảo quản (lạp xưởng, xúc xích, mì ăn liền)
• Thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện và bột mì trắng (bánh ngọt, bánh quy)

Xây dựng thói quen đi đại tiện lành mạnh

Nhịn đi đại tiện hoặc ngồi lâu trong nhà vệ sinh là nguyên nhân phổ biến dẫn đến táo bón và tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn. Thói quen đại tiện không lành mạnh này làm phân cứng lại, buộc bạn phải rặn mạnh hơn khi đi vệ sinh. Để xây dựng thói quen lành mạnh, bạn nên đi đại tiện vào khung giờ cố định mỗi ngày, tốt nhất là sau bữa sáng 15-30 phút.

Tránh sử dụng điện thoại hoặc đọc sách khi đi vệ sinh để tập trung và không kéo dài thời gian. Tư thế ngồi chuẩn là nghiêng người về phía trước 35-40 độ, có thể kê chân lên ghế nhỏ để tạo tư thế tự nhiên nhất.

Thói quen đi đại tiện lành mạnh phòng ngừa bệnh trĩ.

Thói quen sinh hoạt và vận động

Lối sống ít vận động làm giảm nhu động ruột và tăng nguy cơ táo bón, từ đó dẫn đến bệnh trĩ. Khi cơ thể thiếu hoạt động, hệ tuần hoàn máu kém hiệu quả, đặc biệt ở vùng hậu môn – trực tràng. Để phòng ngừa hiệu quả, bạn nên duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ 30-45 phút mỗi ngày, tập yoga hoặc đạp xe với cường độ vừa phải.

Đặc biệt quan trọng là tránh ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu nên nghỉ giải lao 5-10 phút sau mỗi giờ làm việc. Đối với dân văn phòng, việc thường xuyên đứng dậy, vặn mình và đi lại sẽ giúp kích thích tuần hoàn máu và giảm áp lực lên vùng chậu.

Thói quen sinh hoạt lành mạnh phòng ngừa bệnh trĩ.

Giữ vệ sinh hậu môn đúng cách

Vệ sinh hậu môn không đúng cách có thể gây viêm nhiễm, nứt hậu môn và làm tăng nguy cơ hình thành búi trĩ. Duy trì vệ sinh sạch sẽ nhưng nhẹ nhàng giúp phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả.

Cách vệ sinh đúng:

• Rửa bằng nước ấm sau mỗi lần đi đại tiện
• Sử dụng giấy vệ sinh mềm, lau nhẹ nhàng từ phía trước ra sau
• Mặc quần lót cotton thoáng khí, thay đổi hàng ngày
• Tránh dùng xà phòng có chất tẩy mạnh hoặc nước hoa
• Giữ vùng hậu môn khô ráo, thoáng mát

Đặc biệt tránh cọ xát mạnh vùng hậu môn vì có thể gây tổn thương niêm mạc và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Giữ vệ sinh hậu môn đúng cách phòng ngừa bệnh trĩ.

Bài tập hỗ trợ phòng ngừa trĩ

Các bài tập tăng cường cơ bụng và cơ sàn chậu giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm áp lực vùng hậu môn và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Việc luyện tập đều đặn không chỉ phòng ngừa bệnh trĩ mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể.

Bài tập đơn giản tại nhà:

• Bài tập Kegel: Siết chặt cơ hậu môn trong 5 giây, nghỉ 5 giây, lặp lại 10-15 lần
• Nâng chân khi nằm ngửa: Nằm ngửa, nâng từng chân lên cao 45 độ, giữ 3 giây
• Tư thế yoga "Child Pose": Quỳ xuống, ngồi lên gót chân, cúi người về phía trước

Thực hiện các bài tập này 10-15 phút mỗi ngày, có thể chia thành 2-3 lần trong ngày để dễ duy trì thói quen.

Các bài tập hỗ trợ phòng ngừa bệnh trĩ.

Tránh mang vác vật nặng

Mang vác vật nặng đột ngột gây áp lực mạnh lên tĩnh mạch vùng hậu môn, làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ. Đây là nguyên nhân phổ biến ở người lao động tay chân và những người thường xuyên phải nâng đồ nặng. Người lao động tay chân, người lớn tuổi và phụ nữ sau sinh cần đặc biệt chú ý tránh mang vác quá sức.

Để giảm thiểu nguy cơ, bạn nên chia nhỏ khối lượng đồ vật, sử dụng xe đẩy hoặc dụng cụ hỗ trợ. Khi bắt buộc phải nâng đồ nặng, áp dụng kỹ thuật đúng: cúi xuống bằng cách gập đầu gối thay vì cúi lưng, giữ thẳng lưng và sử dụng sức mạnh của chân để nâng.

Tránh mang vác vật nặng phòng ngừa bệnh trĩ.

Kiểm soát cân nặng và căng thẳng

Căng thẳng tâm lý và thừa cân đều có thể làm rối loạn hệ tiêu hóa, gây táo bón và tăng áp lực lên vùng chậu. Stress kéo dài ảnh hưởng đến nhu động ruột, trong khi cân nặng thừa gây áp lực cơ học lên tĩnh mạch hậu môn. Để kiểm soát hiệu quả, duy trì chế độ ăn uống cân bằng với đủ 3 nhóm chất dinh dưỡng và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.

Thực hành các biện pháp giảm stress như thiền định 10-15 phút mỗi ngày, nghe nhạc thư giãn hoặc tham gia hoạt động yêu thích. Đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để cơ thể phục hồi và điều hòa hormone. Duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn lành mạnh kết hợp vận động đều đặn.

Kiểm soát cân nặng và căng thẳng để phòng ngừa bệnh trĩ.

Phòng ngừa bệnh trĩ hoàn toàn có thể thực hiện thông qua 9 biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả mà chúng tôi đã chia sẻ. Điều chỉnh chế độ ăn uống giàu chất xơ, xây dựng thói quen đại tiện lành mạnh, tăng cường vận động, giữ vệ sinh đúng cách, kiểm soát căng thẳng tất cả đều giúp bảo vệ sức khỏe hậu môn – trực tràng hiệu quả.

Áp dụng những thay đổi này vào cuộc sống hàng ngày sẽ phòng ngừa bệnh trĩ đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, nếu bạn đã có những dấu hiệu của bệnh trĩ như chảy máu, đau rát hoặc sa búi trĩ, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia và tìm hiểu về sản phẩm điều trị trĩ từ  COTRIPro để hỗ trợ tác động trong ngoài kết hợp, mang lại hiệu quả nhanh chóng và bền vững.

Sản phẩm này không phải là thuốc và không thể thay thế hoàn toàn thuốc chữa bệnh.

Câu hỏi thường gặp về cách phòng ngừa bệnh trĩ

Người lớn tuổi nên ăn uống như thế nào để phòng bệnh trĩ?

Người lớn tuổi nên ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây chín mềm và ngũ cốc nguyên hạt. Đặc biệt cần uống đủ nước 1,5-2 lít mỗi ngày để phân mềm, dễ đi. Hạn chế thức ăn cứng, cay nóng và tăng cường sữa chua không đường để cung cấp lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa. Chia nhỏ bữa ăn trong ngày và ăn chậm nhai kỹ để tránh khó tiêu.

Dân văn phòng nên vận động bao lâu một lần để tránh bệnh trĩ?

Dân văn phòng nên đứng dậy vận động nhẹ 5-10 phút sau mỗi giờ ngồi làm việc. Tốt nhất là thực hiện các động tác đơn giản như đi lại, vặn mình, xoay hông hoặc bài tập Kegel ngay tại chỗ ngồi. Ngoài ra, dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để đi bộ hoặc tập thể dục nhẹ nhàng. Điều này giúp kích thích tuần hoàn máu và giảm áp lực lên vùng hậu môn hiệu quả.

Phòng ngừa bệnh trĩ cho phụ nữ mang thai như thế nào?

Phụ nữ mang thai nên tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt để tránh táo bón. Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ 20-30 phút mỗi ngày và yoga dành cho bà bầu. Đặc biệt quan trọng là nằm nghiêng bên trái để giảm áp lực lên tĩnh mạch chậu, uống đủ nước và tránh đứng ngồi một tư thế quá lâu.

Có thể phòng trĩ hoàn toàn được không hay chỉ giảm được nguy cơ?

Không thể phòng ngừa bệnh trĩ hoàn toàn 100% vì còn phụ thuộc vào yếu tố di truyền và tuổi tác. Tuy nhiên, việc áp dụng đúng các biện pháp phòng ngừa có thể giảm đến 80-90% nguy cơ mắc bệnh trĩ. Những thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh, vận động đều đặn và giữ vệ sinh đúng cách sẽ giúp duy trì sức khỏe hậu môn – trực tràng tốt nhất có thể trong suốt cuộc đời.