Giải đáp: Bệnh trĩ có di truyền không?

Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của nhiều người. Theo nghiên cứu của Rørvik H và cộng sự (2023), cho thấy chỉ số về sức khỏe thể chất và chỉ số chất lượng cuộc sống (EQ-5D) của 257 người bệnh trĩ giảm so với nhóm người không mắc bệnh, nhất là ở nam giới, phụ nữ dưới 50 tuổi và nhóm có trình độ học vấn cao. Căn bệnh này xuất phát từ sự giãn nở bất thường của các đám rối tĩnh mạch quanh hậu môn, gây ra những triệu chứng khó chịu như đau rát, chảy máu, ngứa ngáy và cảm giác nặng nề kéo dài. 

Một câu hỏi đang được quan tâm nhiều nhất là: Liệu bệnh trĩ có di truyền hay không? Bài viết này sẽ giải đáp câu hỏi trên dựa trên các nghiên cứu y khoa hiện đại, cung cấp thông tin rõ ràng và dễ hiểu để mọi người có thể chăm sóc sức khỏe của mình một cách tốt nhất.

Bệnh trĩ có di truyền không?

Bệnh trĩ không phải là bệnh có tính di truyền trực tiếp.  Các yếu tố chính dẫn đến bệnh trĩ thường là do thói quen ăn uống thiếu chất xơ, táo bón mãn tính, ngồi lâu, mang vác nặng, hay áp lực ổ bụng tăng cao. Do đó, khi có nhiều người trong gia đình mắc bệnh trĩ, nguyên nhân chủ yếu là do lối sống và thói quen sinh hoạt tương tự nhau, không phải do yếu tố di truyền.

Mặc dù vậy, một số nghiên cứu cho thấy trong một số trường hợp hiếm, yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến cấu trúc mô liên kết và cơ ở vùng trực tràng. Điều này có thể làm giảm độ bền vững của các tĩnh mạch và mô liên kết, khiến chúng dễ dàng giãn nở và hình thành búi trĩ. Tuy nhiên, đây là trường hợp ít gặp và không phải yếu tố chủ yếu gây bệnh trĩ. Do đó, dù gia đình có tiền sử mắc bệnh, người bệnh vẫn cần chú trọng đến việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh.

Bệnh trĩ chủ yếu do thói quen sống, yếu tố di truyền hiếm khi ảnh hưởng.

Tại sao nhiều người trong gia đình cùng mắc bệnh trĩ?

Nguyên nhân chính khiến nhiều thành viên trong gia đình cùng mắc bệnh trĩ đến từ việc chia sẻ thói quen sinh hoạt giống nhau. Khi sống chung trong một môi trường, các thành viên thường có xu hướng áp dụng lối sống tương tự nhau.

Các thói quen chung ảnh hưởng đến bệnh trĩ bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Gia đình thường chia sẻ khẩu phần với lượng chất xơ không đủ, thực phẩm chế biến sẵn nhiều và ít rau xanh
• Mức độ vận động: Thói quen ít hoạt động thể chất, ngồi lâu trước TV hoặc thiết bị điện tử
• Cách đi vệ sinh: Thói quen ngồi toilet quá lâu, đọc sách hoặc sử dụng điện thoại khi đi cầu
• Thói quen uống nước: Không duy trì đủ lượng nước cần thiết hàng ngày cho cơ thể

Mối liên hệ giữa những thói quen này và nguy cơ mắc bệnh trĩ rất rõ ràng. Chế độ ăn ít chất xơ dẫn đến táo bón, buộc phải rặn mạnh khi đi cầu. Ít vận động làm giảm nhu động ruột và tăng áp lực lên vùng hậu môn. Đây chính là lý do chính giải thích tại sao nhiều người trong cùng một gia đình mắc bệnh trĩ.

4 lý do vì sao có nhiều người trong gia đình bị mắc bệnh trĩ.

Các nguyên nhân khác gây bệnh trĩ

Bên cạnh thói quen sinh hoạt, nhiều nguyên nhân khác không liên quan đến yếu tố di truyền cũng có thể gây ra bệnh trĩ. Hiểu rõ những nguyên nhân này giúp bạn có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Nguyên nhân bệnh lý

Một số bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ mắc trĩ thông qua cơ chế tăng áp lực tĩnh mạch. Các bệnh lý này tác động trực tiếp đến hệ thống tuần hoàn và tiêu hóa của cơ thể.

Các bệnh lý chính gây trĩ:

• Rối loạn tiêu hóa: Hội chứng ruột kích thích, viêm ruột mạn tính làm tăng tần suất đi cầu và rặn nhiều
• Bệnh gan mãn tính: Xơ gan, viêm gan làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa, ảnh hưởng đến tuần hoàn vùng hậu môn
• Khối u vùng chậu: Khối u ép vào tĩnh mạch, cản trở dòng máu trở về tim

Cơ chế chung của những bệnh lý này là làm tăng áp lực trong hệ tĩnh mạch vùng hậu môn - trực tràng, khiến các tĩnh mạch này bị giãn nở và hình thành búi trĩ. Do đó, điều trị bệnh nền đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và phòng ngừa tái phát bệnh trĩ.

3 nguyên nhân bệnh lý làm tăng áp lực tĩnh mạch hậu môn, gây trĩ

Nguyên nhân sinh lý

Những thay đổi sinh lý tự nhiên trong cơ thể cũng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh trĩ. Các yếu tố này thường liên quan đến lối sống và quá trình lão hóa.

Các yếu tố sinh lý gây trĩ:

• Tăng áp lực trong ổ bụng: Mang thai, béo phì, ho dai dẳng làm tăng áp lực ép xuống vùng hậu môn
• Táo bón mãn tính: Phân cứng buộc phải rặn mạnh, tạo áp lực lên tĩnh mạch hậu môn
• Tư thế sinh hoạt: Ngồi hoặc đứng lâu trong công việc làm máu ứ đọng ở vùng chậu
• Tuổi tác: Mô liên kết và cơ vòng hậu môn yếu đi theo thời gian, giảm khả năng hỗ trợ tĩnh mạch

Những yếu tố sinh lý này tác động qua cơ chế tăng áp lực tĩnh mạch hoặc làm yếu cấu trúc hỗ trợ của vùng hậu môn. Khi kết hợp với nhau, chúng tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và phát triển của búi trĩ, đồng thời ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe chung của người bệnh.

4 nguyên nhân sinh lý tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh trĩ phát triển mạnh.

Cách phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả cho gia đình

Hiểu rõ bệnh trĩ không di truyền giúp gia đình bạn chủ động áp dụng những biện pháp phòng ngừa khoa học. Thay đổi lối sống là chìa khóa quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe mọi thành viên trong gia đình khỏi nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Về chế độ ăn uống

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là nền tảng để phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả. Thức ăn không chỉ cung cấp năng lượng mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa và tuần hoàn.

• Tăng cường chất xơ: Bổ sung nhiều rau xanh như mồng tơi, rau đay, bí đỏ cùng các loại trái cây tươi như chuối, táo, lê giúp làm mềm phân và giảm táo bón. Ngũ cốc nguyên cám chứa chất xơ không hòa tan hỗ trợ nhu động ruột hoạt động tốt hơn, giảm thời gian đi cầu và áp lực rặn.
• Uống đủ nước: Duy trì từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày bao gồm nước lọc, nước ép rau củ quả tươi giúp chất xơ phát huy tác dụng tối đa. Nước làm phân mềm dễ đi tiêu, giảm nguy cơ táo bón và rặn mạnh khi đại tiện.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Các loại quả giàu vitamin C như cam, bưởi, chanh giúp củng cố thành mạch máu khỏe mạnh. Đồng thời bổ sung sắt từ gan, hạt điều, cá ngừ để phòng ngừa thiếu máu do chảy máu trĩ gây ra.
• Hạn chế thực phẩm có hại: Tránh đồ cay nóng, thức ăn nhanh, thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo bão hòa vì chúng tăng nguy cơ táo bón và kích ứng. Hạn chế muối, đường, tinh bột tinh chế và thịt chế biến sẵn làm tình trạng trĩ nặng hơn. Đồ uống có cồn, nước ngọt có gas, cà phê làm tăng áp lực ruột và dễ gây táo bón.

4 chế độ ăn uống giúp hệ tiêu hóa và tuần hoàn tốt hơn.

Về chế độ sinh hoạt

Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh trĩ cho cả gia đình. Những thói quen tốt không chỉ bảo vệ vùng hậu môn mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.

• Đi vệ sinh đúng cách: Không nhịn đi cầu khi có nhu cầu và tuyệt đối không rặn mạnh khi đại tiện. Phản ứng tự nhiên khi có nhu cầu giúp hạn chế táo bón và giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn một cách hiệu quả.
• Vận động thể chất đều đặn: Tập thể dục hàng ngày như đi bộ, yoga, bơi lội giúp tăng nhu động ruột và giảm nguy cơ táo bón. Hoạt động thể chất đều đặn tránh tăng áp lực tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng, tuy nhiên nên tránh các bài tập gây áp lực lớn hoặc ngồi xổm lâu.
• Tránh ngồi hoặc đứng lâu: Không nên ngồi một chỗ quá lâu, đặc biệt tránh ngồi bồn cầu lâu vì dễ làm tăng áp lực lên vùng hậu môn. Thay đổi tư thế thường xuyên trong công việc để máu lưu thông tốt hơn.
• Giữ vệ sinh vùng hậu môn: Luôn vệ sinh sạch sẽ sau đại tiện bằng nước ấm hoặc khăn giấy mềm, tránh cọ xát mạnh để giảm nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương vùng hậu môn nhạy cảm.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên vùng hậu môn, từ đó phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả hơn đáng kể.

Các chế độ sinh hoạt phòng ngừa bệnh trĩ.

Qua những phân tích khoa học trên, chúng ta có thể khẳng định rằng bệnh trĩ không phải là bệnh di truyền. Các yếu tố như chế độ ăn uống không hợp lý, thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, hay các vấn đề sức khỏe khác mới là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trĩ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến cấu trúc mô liên kết, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Điều quan trọng là mọi người cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động và thay đổi thói quen sinh hoạt để phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh trĩ, sản phẩm COTRIPro với các thành phần thảo dược an toàn giúp hỗ trợ giảm đau, chống viêm và cải thiện sức bền thành mạch có thể là lựa chọn hữu ích. Hãy chăm sóc sức khỏe hậu môn của mình ngay từ hôm nay để tránh được những tác động tiêu cực từ bệnh trĩ.

Sản phẩm không phải là thuốc và không thể thay thế hoàn toàn thuốc chữa bệnh. Không dùng cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú.

Câu hỏi thường gặp về bệnh trĩ có di truyền không?

Bệnh trĩ có chữa khỏi hoàn toàn được không?

Có, bệnh trĩ có thể hỗ trợ cải thiện hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách và kịp thời. Việc kết hợp điều trị y khoa với thay đổi lối sống giúp co búi trĩ và ngăn ngừa tái phát. Tuy nhiên, cần duy trì thói quen tốt lâu dài để duy trì hiệu quả điều trị.

Trẻ em có bị bệnh trĩ không?

Trẻ em có thể bị trĩ nhưng tỷ lệ rất thấp so với người lớn. Nguyên nhân chủ yếu do táo bón mãn tính, ngồi toilet lâu hoặc rặn mạnh khi đi cầu. Cha mẹ nên chú ý xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ và thói quen vệ sinh tốt cho con từ nhỏ.

Phụ nữ mang thai bị trĩ có ảnh hưởng đến em bé không?

Không, trĩ của mẹ không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thai nhi. Tuy nhiên, tình trạng này có thể gây khó chịu cho mẹ và cần được điều trị nhẹ nhàng. Sử dụng COTRIPro Gel an toàn cho phụ nữ mang thai và cho con bú dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.